Met de komst van de DSM-5 is in de classificatie van een verstandelijke beperking het begrip adaptief functioneren meer centraal komen te staan. Het IQ geeft niet altijd een duidelijk beeld van wat iemand daadwerkelijk in de praktijk kan. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat iemand altijd zwart rijdt. Niet omdat hij niet wil betalen maar omdat hij niet begrijpt hoe de OV-chipkaart werkt. Als je dit weet kan de cliënt gerichter geholpen worden.

Adaptieve Vragenlijst Verstandelijke Beperking

Om een goed beeld te krijgen van de cliënt is er een vragenlijst ontwikkeld die het adaptief functioneren volgens de DSM-5 criteria in kaart brengt, de Adaptieve Vragenlijst Verstandelijke Beperking (AVVB, Jonker et al., 2016). De lijst meet zowel de conceptuele, sociale als praktische domeinen van functioneren. De intentie is om de AVVB niet alleen te gebruiken om een verstandelijke beperking vast te stellen, maar ook om zwakbegaafden te kunnen classificeren. Als de cliënt goed in beeld gebracht is kan hij gerichter begeleid worden. Dit leidt uiteindelijk tot een prettiger leven voor de cliënt en het levert een zichtbaar resultaat op voor de begeleider.

De AVVB in de praktijk

De Borg heeft in 2108 een meerjarige subsidie gekregen van het Ministerie van VWS voor het hanteerbaar maken van de AVVB voor breed gebruik. Deze subsidie is verstrekt in het kader van de kwaliteitsagenda gehandicaptenzorg. Na twee kleinschalige onderzoeken is er van 2018 tot en met 2020 grootschalig onderzoek gedaan naar de AVVB, om te onderzoeken of de AVVB een bruikbaar instrument is om adaptieve vaardigheden van cliënten in kaart te brengen. Aan dit onderzoek hebben 62 verschillende organisaties meegewerkt. We kunnen stellen dat we met de grote onderzoeksgroep van 2210 participanten alle uitslagen met meer dan zekerheid kunnen presenteren. Onze speciale dank gaat uit naar alle instellingen die hebben meegedaan aan het onderzoek naar de AVVB. Ook bedanken we Femke Jonker voor al haar inzet voor dit onderzoek.

Achtergrond informatie en de onderzoeksresultaten zijn te lezen in het De Borg Magazine 'Client in beeld door AVVB'. 

Vervolgonderzoek

Van januari 2020 tot juli 2021 is er vervolgonderzoek gedaan door de uitvoer van een verdiepingsslag in de vorm van een hermeting en een toets of cliënten zelf de lijst kunnen invullen. Met deze kennis is de vragenlijst vervolmaakt en zijn de uitkomsten vertaalt in een handleiding. De uitkomsten van het vervolgonderzoek zijn terug te vinden in het Activiteitenverslag van het project AVVB.

AVVB heet nu ADAPT

De AVVB heeft per mei 2021 een nieuwe naam gekregen: ADAPT. 'Verstandelijke beperking' is uit de afkorting gehaald omdat de ADAPT voor meer doelgroepen ingezet kan worden. De nieuwe versie is op meerdere punten verbeterd ten opzichte van de onderzoeksversie. Ook bevat de handleiding uitgebreide informatie over de scoring, interpretatie en onderzoeksuitkomsten.

Een digitale versie van ADAPT is vanaf juni 2021 beschikbaar in het HTS testplatform van Hogrefe Uitgevers. 

De afgelopen jaren is de AVVB uitgebreid getoetst en heeft aan bekendheid gewonnen. Inmiddels wordt de AVVB gebruikt door meer dan 170 instellingen in Nederland (en België). Het CIZ heeft besloten de AVVB intern in te zetten. Daarmee is aan de projectdoelstelling, dat de vragenlijst meer wordt gebruikt, ruimschoots voldaan. Wij zijn er van overtuigd dat meer aandacht voor de adaptieve vaardigheden van cliënten in de langdurige zorg en de forensische zorg leidt tot een beter inzicht in wat een cliënt daadwerkelijk kan, en zullen daarom het meten hiervan ook in de toekomst volop blijven onderschrijven en uitdragen.

Dit project is mede mogelijk gemaakt met een subsidie van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.